भारतीय क्रिकेटर रोहित शर्मा विश्व क्रिकेटमा ‘हिटम्यान’को उपनामले परिचित छन्। एकदिवसीय र टी–२० क्रिकेटमा आफ्नो विस्फोटक ब्याटिङका लागि प्रख्यात छन्। तर, टेस्ट क्रिकेटमा उनको यात्रा भने उतारचढाव पूर्ण रह्यो।
रोहिलते टेस्ट क्रिकेटको उतारचढावपूर्ण यात्रालाई बुधबारबाट विश्राम दिएका छन्। उनले रेड बल क्रिकेटबाट सन्न्यासको घोषणा गरेका छन्। अब उनी एकदिवसीय क्रिकेटमा मात्र अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा देखिने छन्।
सीमित ओभरको क्रिकेटमा विश्व कीर्तिमान बनाएका रोहितको टेस्ट करिअरले उनको बहुआयामिक प्रतिभा र नेतृत्व क्षमतालाई उजागर गर्छ। उनले ६७ टेस्ट म्याचमा ४,३०१ रन बनाए, जसमा १२ शतक र १८ अर्धशतक समावेश छन्। औसत ४०.५७ रहेको छ। यो फिचर उनको टेस्ट करिअरको उतारचढाव, प्रमुख उपलब्धि र उनको विरासतको खोजी हो।
सुरुवाती सङ्घर्ष र लामो प्रतीक्षा
रोहितको टेस्ट करिअरको कथा सन् २०१३ मा सुरु भए पनि उनको टेस्ट डेब्युको प्रतीक्षा लामो र चुनौतीपूर्ण थियो। सन् २००७ मा आयरल्यान्डविरुद्ध एकदिवसीय म्याचबाट अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा पाइला राखेका रोहितले टेस्ट टोलीमा स्थान बनाउन ६ वर्ष कुर्नुपर्यो। सन् २०१० मा दक्षिण अफ्रिकाविरुद्ध टेस्ट डेब्युको अवसर आएको थियो, तर अन्तिम समयमा उनलाई वृद्धिमान साहाको पक्षमा बाहिर राखियो। यो घटनाले उनको टेस्ट सपनालाई थप लम्ब्यायो।
रोहितको एकदिवसीय क्रिकेटमा मध्यम प्रदर्शन र निरन्तरताको कमीले आलोचकहरूले उनको टेस्ट क्रिकेटका लागि उपयुक्ततामाथि प्रश्न उठाए। तर, सन् २०१३ मा एमएस धोनीको नेतृत्वमा च्याम्पियन्स ट्रफीमा सलामी बल्लेबाजको भूमिकाले उनको करिअरमा नयाँ मोड ल्यायो। यो सफलताले उनलाई टेस्ट टोलीको ढोका खोल्ने आधार प्रदान गर्यो।
डेब्यु र शतकको चमक
सन् २०१३ को नोभेम्बरमा, सचिन तेन्दुलकरको विदाई शृङ्खलामा, रोहितले कोलकाताको ईडन गार्डन्समा वेस्टइन्डिजविरुद्ध टेस्ट डेब्यु गरे। पहिलो म्याचमा उनले १७७ रनको शानदार शतकीय पारी खेले, जुन टेस्ट डेब्युमा दोस्रो सर्वाधिक स्कोर थियो। यो पारीले उनलाई तेस्रो भारतीय खेलाडी बनायो जसले डेब्यु टेस्टमा शतक बनाए। त्यसै शृङ्खलाको दोस्रो म्याचमा मुम्बईको वानखेडे स्टेडियममा उनले नाबाद १११ रन बनाए, र सौरभ गाङ्गुली र मोहम्मद अजहरुद्दीनपछि लगातार दुई टेस्टमा शतक बनाउने तेस्रो भारतीय बने।
यो शानदार सुरुवातले रोहितलाई टेस्ट क्रिकेटमा स्थापित गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो, तर उनको यात्रा त्यति सहज थिएन। मध्यक्रममा ब्याटिङ गर्दा उनको असङ्गत प्रदर्शन र गलत शट चयनले उनको स्थान सधैँ जोखिममा रह्यो।
विस्फोटक ओपनरको पुनर्जनम
रोहितको टेस्ट करिअरमा साँचो परिवर्तन सन् २०१९ मा आयो, जब उनलाई ओपनिङ ब्याट्सम्यान को भूमिका दिइयो। एकदिवसीय क्रिकेटमा ओपनिङ ब्याट्सम्यानको रूपमा उनको सफलताले प्रशिक्षक रवि शास्त्री र कप्तान विराट कोहलीलाई यो प्रयोग गर्न प्रेरित गर्यो।
दक्षिण अफ्रिकाविरुद्ध विशाखापट्टनम टेस्टमा रोहितले १७६ र १२७ रनको पारी खेले, र उनी छैटौँ भारतीय बने जसले एकै टेस्टमा दुवै पारीमा शतक बनाए। यो म्याचमा उनले १३ छक्का प्रहार गरे, जुन एक टेस्ट म्याचमा सर्वाधिक छक्काको कीर्तिमान हो।
यो पारीले रोहितको टेस्ट करिअरलाई नयाँ उचाइ दियो। ओपनिङ ब्याट्सम्यानको को रूपमा आक्रामक र नियन्त्रित ब्याटिङको सन्तुलन देखाए। सन् २०२१ मा उनले इङ्ल्यान्डविरुद्ध चेन्नईमा १६१ रनको पारी खेले, जसले भारतको जित सुनिश्चित गर्यो। उनको यो शतकले टेस्टमा शतक बनाउँदा भारत कहिल्यै नहारेको कीर्तिमानलाई कायम राख्यो।
कप्तानी र नेतृत्व
सन् २०२२ मा रोहितलाई भारतीय टेस्ट टोलीको कप्तान बनाइयो। उनको नेतृत्वमा भारतले श्रीलङ्काविरुद्ध २–० को स्वीप, २०२२–२३ मा अष्ट्रेलियाविरुद्ध २–१ को बोडर–गाभास्कर ट्रफी र २०२३–२४ मा इङ्ल्यान्डविरुद्ध ४–१ को शृङ्खला जित हासिल गर्यो। कप्तानको रूपमा उनले २४ टेस्टमा १२ जित, ९ हार र ३ बराबरीको नतिजा हासिल गरे, जितको प्रतिशत ५७.१४ रह्यो।
तर, उनको कप्तानीको अवधि चुनौतीरहित थिएन। सन् २०२४–२५ मा न्यूजील्यान्डविरुद्ध ३–० को हार र अष्ट्रेलियाविरुद्ध १–३ को हारले भारत विश्व टेस्ट च्याम्पियनशिपको फाइनलमा पुग्न असफल रह्यो। यी हारले रोहितको कप्तानी र ब्याटिङमाथि प्रश्न उठ्यो। यी दुवै सिरिजमा रोहितको ब्याट पनि नचलेपछि उनीमाथि दबाब थपिएको थियो।
सङ्घर्ष र आलोचना
रोहितको टेस्ट करिअर सधैँ सहज थिएन। उनको सुरुवाती असङ्गतता, गलत शट चयन र विदेशी पिचमा कमजोर प्रदर्शनले आलोचना भयो। सन् २०२२ मा उनले मात्र २ टेस्टमा ९० रन बनाए, जुन उनको टेस्ट करिअरको सबैभन्दा कमजोर वर्ष थियो। चोटले पनि उनको करिअरलाई प्रभावित गर्यो, जस्तै सन् २०२२ मा बङ्गलादेशविरुद्ध शृङ्खला गुमाउनु।
सन्यास र विरासत
सन् २०२५ मे ७ मा रोहितले टेस्ट क्रिकेटबाट सन्यासको घोषणा गरे, जसले उनको ११ वर्षे टेस्ट यात्रालाई पूर्णविराम लगायो। ६७ टेस्टमा ४,३०१ रन, १२ शतक र १८ अर्धशतकसहित उनले आफूलाई भारतको एक उत्कृष्ट टेस्ट ब्याट्सम्यानको रूपमा स्थापित गरे। उनले सिडनी टेस्टमा आफूलाई टोलीबाट बाहिर राखेपछि सन्यासको अनुमान शुरू भएको थियो।
रोहितको टेस्ट विरासत उनको आक्रामक ब्याटिङ, सलामी बल्लेबाजको रूपमा परिवर्तन र कप्तानीमा भारतलाई दिएको सफलतामा झल्किन्छ। उनको २१२ रनको सर्वोच्च स्कोर र विशाखापट्टनमको कीर्तिमानी पारी सधैँ सम्झनामा रहनेछ। बीसीसीआईले उनको टेस्ट करिअरलाई ुशानदारु भन्दै सम्मान गर्यो।
०००
रोहित शर्माको टेस्ट करिअर धैर्य, परिश्रम र प्रतिभाको सङ्गम हो। एकदिवसीय क्रिकेटको ुहिटम्यानु बाट टेस्ट क्रिकेटको भरपर्दो विस्फोटक ओपनर र कप्तानसम्मको उनको यात्रा प्रेरणादायी छ।
उनले टेस्ट क्रिकेटमा छोडेको छाप, विशेषगरी ओपनरका रूपमा र उनको नेतृत्वले भारतीय क्रिकेटलाई नयाँ उचाइ दिएको छ। टेस्ट क्रिकेटबाट बिदा भए पनि, रोहित एकदिवसीय क्रिकेटमा भारतको नेतृत्व गर्दै आफ्नो विरासतलाई निरन्तरता दिनेछन्।
एजेन्सीहरूकाे सहयाेगमा